Niemal w każdym poradniku dietetycznym na temat odchudzania spotkasz się ze stwierdzeniem, że należy unikać żywności wysokoprzetworzonej. Ale czym owa żywność jest i na czym polega jej szkodliwość? Dziś przybliżymy definicję oraz przykłady żywności wysokoprzetworzonej, a także wskażemy największe niebezpieczeństwa, które się w niej kryją.
Czym jest żywność wysokoprzetworzona? Definicja
Sklepowe półki pełne są żywności wysokoprzetworzonej. To produkty, które zostały poddane różnego rodzaju obróbce wpływającej na ich trwałość, formę, smak czy sposób przygotowania. Wytwarza się je przemysłowo na masową skalę, często w warunkach, których nie sposób powtórzyć w domowej kuchni (np. liofilizacja). Produkty te są m.in. sterylizowane, poddawane promieniowaniu podczerwonemu, oddzielane mechanicznie, liofilizowane czy poddawane ekstruzji. Oprócz tego mogą być pozbawiane konkretnych składników lub wzbogacane o inne, które w naturze w danej formie nie występują.
Po co przetwarza się żywność?
Przetwarzanie żywności ma wiele celów. Przede wszystkim ma zapewnić trwałość produktom. Za pomocą konserwowania, pasteryzowania lub innego przetworzenia muszą zachować one nie tylko swoje wartości odżywcze, ale i wygląd. Innym powodem jest konieczność sprostania warunkom transportu (np. pozbawianie wody z produktu) oraz magazynowania. Przetwarzanie produktu pozwala wzbogacić smak oraz aromat żywności, a także nadać mu dowolnych kształtów (np. w procesie ekstruzji, dodając barwniki, zagęstniki, utrwalacze konsystencji itd.). Wstępne przetworzenie żywności ułatwia i przyspiesza także jej późniejsze przygotowanie. To właśnie przetworzeniu zawdzięczamy dania instant, makarony błyskawiczne, kawę rozpuszczalną czy przekąski, które zachowują swoją chrupkość przez wiele tygodni.
Dlaczego warto unikać wysokoprzetworzonych produktów?
Wielokrotnie dowiedziono, że substancje utwardzające, środki stabilizujące czy utwardzone tłuszcze roślinne mają szereg negatywnych skutków. Produkty wysokoprzetworzone, nie bez przyczyny, wiązane są z wieloma chorobami, w tymi cywilizacyjnymi. Zwiększają prawdopodobieństwo m.in. otyłości, nadciśnienia, miażdżycy, cukrzycy, czy nowotworów. Oprócz tego niszczą naturalną florę bakteryjną jelit, która odgrywa ogromną rolę w funkcjonowaniu organizmu. Wpływa nie tylko na pracę układu pokarmowego, ale i mózgu. Oś jelitowo-mózgowa może wpływać m.in. na samopoczucie, siły witalne czy funkcje poznawcze. Konserwanty zawarte w pożywieniu mogą być także powodem niestrawności lub alergii pokarmowych.
Jednocześnie należy wspomnieć, że wysokie przetworzenie produktów wiąże się często z pozbawieniem ich zdrowych składników. Przetworzony sok nie zawiera tylu cennych substancji co świeży owoc. Białe pieczywo będzie zaś bardziej wyjałowione, niż pieczywo zawierające pełne ziarno, a przez to i cenny dla zdrowia błonnik.
Wysokoprzetworzone produkty a odchudzanie
Nie bez przyczyny kwestia wysokoprzetworzonych produktów często poruszana jest w poradnikach o odchudzaniu. To właśnie te produkty są najbardziej uzależniające, łatwo dostępne oraz wysokokaloryczne. Popularność chipsów, cukierków czy ciastek sprawia, że jesteśmy w stanie przyjąć bez większego problemu dawkę kaloryczną znacznie przekraczającą dzienne zapotrzebowanie energetyczne. Dość powiedzieć, że duża butelka napoju gazowanego może posiadać tyle kalorii, ile wynosi zapotrzebowanie dzienne zapotrzebowanie dorosłej kobiety.
Przeczytaj także: Jak powstaje otyłość brzuszna i jak z nią walczyć?
Inną wadą produktów wysokoprzetworzonych jest wpływ na wyrzut insuliny. Zawierają one najczęściej duże ilości węglowodanów pozbawionych błonnika, co sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej. Dodatkowo mogą powodować leptynoodporność, czyli stan, w którym ciągle, mimo zaspokojenia kalorycznego, będziemy odczuwać głód. Nie bez znaczenia jest to, że żywność wysokoprzetworzona jest najbardziej uzależniająca. Połączenie cukru oraz tłuszczu działa na nas jak narkotyk i to dlatego wolimy np. frytki, niż samo masło lub sam cukier.
Jakie wysokoprzetworzone produkty spotkasz w swojej kuchni?
Choć większość z nas kojarzy wysokoprzetworzone produkty z chipsami czy fast-foodem, wiele z nich nie wzbudza podejrzeń. Wręcz przeciwnie, może kojarzyć się nawet z czymś zdrowym, chętnie podawanym dzieciom. Jakie produkty wysokoprzetworzone możesz znaleźć w swojej kuchni?
Popularne produkty wysokoprzetworzone:
– cukier,
– słodkie napoje,
– chipsy, paluszki, krakersy i inne słone przekąski,
– jogurt owocowy,
– budyń i kisiel,
– parówki, konserwy i wędliny,
– produkty instant,
– kawa rozpuszczalna,
– syropy owocowe,
– przyprawy typu maggi,
– kostki rosołowe,
– gotowe sosy,
– słodycze,
– margaryna,
Jakie produkty wybierać?
Bardzo trudno całkowicie zrezygnować ze wszystkich przetworzonych produktów. Nie oznacza to jednak, że nie można ich ograniczyć. Zastąp słodycze i przekąski zdrowymi zamiennikami, lub spożywaj ich o połowę mniej – to już coś! Wybierz także świeże owoce i warzywa sezonowe zamiast tych z puszki lub soków. Kupując pieczywo, ryż lub mąkę, sięgnij po wersję pełnoziarnistą, zawierającą błonnik. Niezdrowy olej palmowy zastąp kokosowym. Odstaw na bok bezwartościowe słodkie płatki śniadaniowe i zastąp je płatkami owsianymi. Te wszystkie proste zmiany przyniosą ogromną korzyść dla Twojego zdrowia, wyglądu oraz samopoczucia.
Facebook
RSS